Pod nazwą zwyczajową Halibut ukrywają się cztery gatunki ryb z rodzimy Flądrowatych.
Zapoznajcie się Państwo z nimi bliżej a zobaczycie jak wartościowe są to dla nas gatunki.
Reinhardtius hippoglossoides
Halibut niebieski, halibut czarny, halibut grenlandzki, kulbak czarny Greenland halibut.
Występowanie: Subarktyczne Rejony Atlantyku i Pacyfiku czyli chłodne wody oceaniczne wokół bieguna północnego. Żyje na głębokości od 200 do 2.200 metrów w wodach o temperaturze od 6 do 0 stopni C.
Cechy: Długość od 50-80 cm maksymalnie 120 cm ciężar ciała od 3-6 kg maksymalnie 40 kg. Ryba płaska, jedno oko przesunięte na środek głowy co daje mu wygląd cyklopa. Strona ślepa ciemnoszara i niebieskawa, druga strona ciemnobrązowa do prawie czarnej. Gatunek ten jest rybą drapieżną, żywi się skorupiakami, rybami i przydennymi bezkręgowcami. Dożywa sędziwego wieku bo aż 30 lat.
Narzędzia połowowe: Niewody i włoki.
Obszar połowu FAO : 18, 21, 27, 61, 67
Wartość odżywcza:
_______________________Wartość odżywcza porcji 100g
Wartość energetyczna 186,0 kcal
Tłuszcz 13,84 g
Kwasy tłuszczowe nasycone 2,419 g
Węglowodany 0 g
Cukry 0 g
Białko 14,37 g
Sól 80,0 mg
Zródło: USDA National Nutrient Database for Standard Reference
Białko 17,6 g
Tłuszcz 13,2 g
Kwasy tłuszczowe nasycone 2,0 g
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone 7,7 g
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone 1,2 g
Kasy omega – 3 1,8 g
Cholesterol 40,0 mg
Witamina D 0,011 mg
Witamina B2 – Ryboflawina 0,08 mg
Witamina B9 – Kwas foliowy 0,012 mg
Witamina B12 –kobalamina 0,001 mg
Witamina B1 - tiamina 0,06 mg
Witamina B3 - niacyna 1,5 mg
Żelazo 0,1 mg
Selen 0,046 mg
Cynk 0,4 mg
Magnez 19,0 mg
Sód 82,0 mg
Potas 360,0 mg
Miedz 0,2 mg
Fosfor 180 mg
Zródło: Norwegian Food Composition Table 2006 and the Norwegian Institute of Nutrition and Seafood Research (NIFES)
Cynk 0,31 mg
Źródło: Institute of Marine Reserch, Norway 2008
Według innych dostępnych źródeł:
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone 8,38 g
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone 1,37 g
Witamina B1 – tiamina 0,06 mg
Witamina B3 – niacyna 0,08 mg
Witamina B4 – cholina 61,8 mg
Witamina B5 – kwas pantotenowy 0,25 mg
Witamina B6 – pirydoksyna 0,42 mg
Witamina A 0,014 mg RAE - 0,02 mg
Witamina E 0,73 mg
Witamina K 0,01 mg
Wapń 3,0 mg
Magnez 26,0 mg
Fosfor 164,0 mg
Potas 268,0 mg
Sód 80,0 mg
Cynk 0,40 mg
Miedź 0,03 mg
Woda 70,3 mg
Mangan 0,01 mg
Dla witaminy A jednostka to równoważnik retinolu (ang. Retinol Activity Equivalents, RAE).
Hippoglossus hippoglossus.
Halibut biały, Kulbak biały, Halibut atlantycki, Atlantic halibut.
Występowanie: Północny Atlantyk, od wybrzeży Kanady przez Grenlandię Islandię po wybrzeża Półwyspu Skandynawskiego i Morze Barentsa oraz szelfy i stoki północnego Pacyfiku. Występuje zwykle do głębokości 2000 m, w temperaturze 3-6 st C. Dobrze znosi wysokie zasolenie.
Cechy: Długość od 50 do 150 cm, maksymalnie 3-3,5 metra, waga przeciętnie 2-20 kg, maksymalnie 100 kg. Ryba płaska, położenie prawe – oczy po prawej stronie. Ubarwienie wierzchu ciemne, oliwkowo szare lub szaro brązowe, strona ślepa biała. Drapieżnik żywiący się innymi rybami i bezkręgowcami dennymi. Jest długowieczna i dożywa nawet 50 lat.
Obszar połowu FAO: 27,21
Narzędzia połowowe: haki i liny, włoki.
Wartość odżywcza:
Wartość odżywcza porcji 100g
Wartość energetyczna 91,0 kcal
Tłuszcz 1,33 g
Nasycone kwasy tłuszczowe 0,292 g
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone 0,47 g
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone 0,29 g
Kwasy omega 3 0,21 g (DHA 0,13g)
Cholesterol 49,0 mg
Witamina B1 – tiamina 0,05 mg
Witamina B2 – ryboflawina 0,03 mg
Witamina B3 – niacyna 6,51 mg
Witamina B5 – kwas pantotenowy 0,34 mg
Witamina B6 – pirydoksyna 0,55 mg
Witamina B9 – kwas foliowy 0,012 mg
Witamina B4 – cholina 61,8 mg
Witamina B12 – kobalamina 0,001 mg
Witamina A 0,02 mg RAE
Witamina E 0,61 mg
Witamina D 0,005 mg
Wapń 7,0 mg
Żelazo 0,16 mg
Magnez 23,0 mg
Fosfor 236,0 mg
Potas 435,0 mg
Sód 68,0 mg
Cynk 0,36 mg
Miedź 0,02 mg
Mangan 0,01 mg
Selen 0,045 mg
Woda 80,3 g
Źródło: USDA National Nutrient Database for Standard Reference.
Wartość odżywcza porcji 100g
Tłuszcz 3,32 g
Selen 0,051 mg
Cynk 0,38 mg
Żelazo 0,084 mg
Chrom 0,004 mg
Źródło: Institute of Marine Reserch, Bergen, Norwegia
Hippoglossus stenolepis
Halibut pacyficzny, Pacific halibut
Występowanie: Północno wschodni Pacyfik, od Kalifornii po Morze Beringa i od Kamczatki po Morze Ochockie i północną Japonię.
Cechy: Żyje na szelfach i stokach do głębokości 1.100 m. Ma kolor zielonkawy. Żyje gromadnie, odbywa wędrówki. Długość 50-100 cm, maksymalnie 260 cm. Ciężar 15-30 kg, maksymalnie 260 kg. Samice dorastają znacznie większych rozmiarów niż samce. Żywi się rybami, głowonogami, krabami, krewetkami i innymi bezkręgowcami.
Obszar połowu FAO: 77, 18, 61, 67
Narzędzia połowowe: haki, liny, włoki
Wartość odżywcza:
Wartość odżywcza porcji 100 g
Wartość energetyczna 91 kcal
Tłuszcz 1,33 g
Kwasy tłuszczowe nasycone 0,292 g
Węglowodany 0,0 g
Cukry 0,0 g
Białko 18,56 g
Sól 68 mg
Źrodło: USDA National Nutrient Database for Standard Reference.
Hippoglossides elassodon.
Halibut płaskogłowy, Płaskogłów, Flathead sole.
Występowanie: Północno wschodni Pacyfik. Od północnej Kalifornii do Morza Beringa oraz od Kamczatki po Morze Ochockie i Japonię północną.
Cechy: Długość przeciętnie 15-35 cm, maksymalnie 45 cm. Żyje na szelfach i stokach na głębokości od 250 do 350 m ale można go spotkać do głębokości 550 m. Żywi się głównie małżami i skorupiakami dennymi. Ciało oraz głowa wyjątkowo płaskie pokryte po stronie ocznej drobnym grzebykowatymi łuskami a po stronie ślepej łuskami kolistymi.
Obszar połowu FAO: 61, 67, 77
Narzędzia połowowe: włoki
Wartość odżywcza:
Wartość odżywcza porcji 100 g
Wartość energetyczna 70,0 kcal
Tłuszcz 1,93 g
Kwasy tłuszczowe nasycone 0,441 g
Węglowodany 0,0 g
Cukry 0,0 g
Białko 12,41 g
Sól 269,0 mg
Źródło: USDA National Nutrient Database for Standard Reference.
Halibuta najczęściej spotkamy w postaci tusz i filetów. Jest to ryba płaska i straty przy produkcji filetów są duże. Warto wiec się zastanowić czy nie lepiej kupować jednak tusze i ciąć je na w domu na dzwonki niż o wiele droższe filety.
Nie wymaga to wcale wiele pracy. Wystarczy ostry nóż i łatwo można sobie z tym poradzić.
Spotkać go można również w postaci steków lub porcji. W tym przypadku warto zwrócić uwagę na cenę, ponieważ cięcie tusz na steki i filetów na porcje winno podnosić cenę.
Jeśli więc steki są tańsze niż tusze a porcje tańsze niż filety albo mają dużą ilość glazury, albo są wyprodukowane z kiepskiej jakości surowca, albo zawierają związki chłonące wodę. Doskonale wszystkim znane fosforany.
Jest to ze wszech miar ryba godna polecenia ze względu na swoje walory smakowe. Mięso jest białe, delikatne i aromatyczne.Serwowane w najlepszych restauracjach.
Gdy już wiemy co znajduje się w mięsie halibuta wypada przyjrzeć się bliżej jakie korzyści niesie dla człowieka jedzenie halibuta.
Tłuszcze: dostarczają energii i są nośnikiem witamin A, D, E oraz K i chronią je przed utlenieniem. Pomagają w trawieniu oraz ułatwiają przyswajanie substancji odżywczych. W skład naszych pokarmów wchodzą tłuszcze gorsze i lepsze, co zależy od kwasów tłuszczowych z których są zbudowane. Kwasy tłuszczowe nasycone, które należy spożywać z umiarem, znajdują się głównie w tłuszczach stałych, czyli zwierzęcych - smalcu, maśle, słoninie, łoju, serach. Nie są niezbędnymi składnikami pożywienia, bo organizm potrafi je sam wytwarzać. Gdy jemy zbyt dużo tłustego mięsa czy nabiału, w naszej krwi rośnie poziom złej frakcji cholesterolu, a nam grożą otyłość, choroby wątroby, miażdżyca, cukrzyca itd. Co innego kwasy tłuszczowe nienasycone. Organizm nasz samodzielnie ich nie produkuje, są mu jednak niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Muszą być regularnie dostarczane z zewnątrz. Ich niedobór powoduje bowiem skutki groźne dla zdrowia. Są to m.in.: reakcje zapalne w organizmie, zahamowanie wzrostu niemowląt i dzieci, powstawanie zmian skórnych, przesuszenie skóry, opóźnione gojenie się ran, zwiększona wrażliwość na infekcje, nadmierna kruchość naczyń włosowatych, zaburzenia gospodarki cholesterolowej, zaburzenia czynności wielu tkanek i narządów. Do kwasów tłuszczowych nienasyconych zalicza się kwasy z grupy omega-6 i omega-3. Te z grupy omega-6 znajdują się w olejach jadalnych - kukurydzianym, sojowym, sezamowym, słonecznikowym, z wiesiołka, ogórecznika, kiełków pszenicy. Kwasy z grupy omega-3 są zawarte w niektórych zielonych warzywach liściastych i olejach roślinnych (np. lnianym, z pestek dyni). Można je też znaleźć - choć w znacznie mniejszych ilościach - w siemieniu lnianym, orzechach. Ale pod względem odżywczym najwartościowszym ich źródłem są produkty pochodzenia morskiego, zwłaszcza tłuste ryby żyjące w zimnych wodach oceanów. Kwasy Omega 3 są budulcem błony komórkowej, która przepuszcza w obie strony wszelkie krążące po organizmie substancje, np. do środka hormony, a na zewnątrz produkty przemiany materii. Zwiększając jej elastyczność, omega-3 usprawniają wszystkie procesy życiowe. Odsuwają ryzyko miażdżycy i zawału serca, bo obniżają poziom złego cholesterolu LDL oraz regulują poziom trójglicerydów we krwi. Normują ciśnienie. Zapobiegają udarom, zmniejszając lepkość krwi. Wspierają elastyczność stawów, ograniczają ich deformacje i łagodzą tzw. sztywność poranną. Zapewniają równowagę hormonalną, zapobiegają chorobom skóry, wzmacniają odporność na infekcje oraz alergie. Pomagają także zwalczać stany zapalne. Uważa się, że systematyczne spożywanie ryb morskich lub odpowiednich preparatów z kwasami omega-3 może zmniejszyć zapotrzebowanie na leki przeciwzapalne, które przecież nie są obojętne dla zdrowia. Ostatnie badania wykazały, że omega-3 mogą także zahamować rozwój komórek nowotworowych w niektórych typach raka, np. jelita grubego i sutka. Z dwóch kwasów z tej grupy - eikozapentaenowego EPA i dokozaheksaenowego DHA - szczególne znaczenie ma kwas DHA jako element budowy mózgu i siatkówki oka. Jest niezbędny m.in. do przekazywania impulsów nerwowych i prawidłowego rozwoju układu nerwowego, zwłaszcza części odpowiedzialnych za wzrok, koordynację, nastrój oraz zdolność uczenia się. Opóźnia starczą demencję i zapobiega chorobom degeneracyjnym takim jak stwardnienie rozsiane. Zapotrzebowanie organizmu na kwasy omega-3 zależy przede wszystkim od masy ciała, stylu życia i diety. Jeśli jemy dużo tłuszczów zwierzęcych, powinniśmy - dla równowagi - dostarczać sobie więcej kwasów omega-3. Przeciętnemu człowiekowi ich odpowiednią ilość zapewnia spożywanie ryb morskich lub owoców morza przynajmniej trzy razy na tydzień. Ryby nie powinny być wędzone ani za mocno solone. Zamiast smażyć, zdrowiej jest je gotować lub piec. Wspaniałymi “kapsułkami” z omegą-3 jest kawior.
Białko: jest jednym z podstawowych składników odżywczych. Jego dostarczanie jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ proteiny w różny sposób uczestniczą właściwie we wszystkich procesach zachodzących w organizmie. Białka stanowią około 20% masy ciała człowieka i są najważniejszym składnikiem budowy organizmów żywych. Białka zwierzęce tworzy 20 aminokwasów, które dzielimy na: egzogenne (niezbędne), których organizm nie potrafi samodzielnie wytworzyć, endogenne (nie niezbędne), które syntetyzowane są przez organizm, oraz warunkowo niezbędne, które wytwarzane są w organizmie, ale konieczna jest do tego obecność i odpowiednia ilość aminokwasów egzogennych. Aminokwasy egzogenne to lizyna, metionina, treonina, leucyna, izoleucyna, walina, tryptofan i fenyloalanina. Do aminokwasów egzogennych zalicza się również histydynę, która produkowana jest w organizmie, ale u dzieci w niewystarczających ilościach.
Tryptofan, którego zawartość w mięsie halibuta jest duża,0,161 - 0,283 g, jest konieczny do produkcji białek, enzymów i tkanki mięśniowej. W organizmie tryptofan pełni wiele funkcji, a należą do nich:
· udział w wytwarzaniu serotoniny, tzw. Hormonu szczęścia.
· udział w wytwarzaniu melatoniny, czyli hormonu odpowiedzialnego za rytm okołodobowy organizmu,
· udział w biosyntezie niacyny (witaminy PP),
· zmniejszenie nadpobudliwości i napięcia, regulacja nastroju,
· udział w procesie rozmnażania,
· wpływ na laktację,
· wytwarzanie kinureiny, czyli chemicznego filtra UV produkowanego w gałce ocznej,
· udział w syntezie rodopsyny, czyli światłoczułego barwnika umożliwiającego widzenie po zmroku,
· wpływ na pracę układu nerwowego, regulacja poziomu neuroprzekaźników: noradrenaliny, dopaminy i β-endorfiny,
· regulacja przemiany materii i metabolizmu węglowodanów,
· poprawa odporności.
Serotonina: (inaczej 5-hydroksytryptamina, w skrócie 5-HT) należy do amin biogennych i jest ona uznawana jednocześnie za neuroprzekaźnik i hormon tkankowy. Serotonina powstaje na drodze przemian tryptofanu.
Serotonina kojarzona jest głównie z układem nerwowym. Jednak, mimo że faktycznie krążą w nim stosunkowo duże jej ilości, tak w rzeczywistości to nie tkanka nerwowa najbardziej obfituje w serotoninę. Największe jej ilości można bowiem znaleźć zupełnie gdzie indziej, bo w przewodzie pokarmowym. W układzie pokarmowym serotonina produkowana jest przez komórki chromatofilne jelit, w układzie nerwowym miejscem syntezy tej substancji jest zaś zlokalizowane w obrębie pnia mózgu jądro szwu. Innymi jeszcze strukturami, które także zajmują się produkcją serotoniny, są szyszynka oraz płytki krwi. Serotonina jest jednym z neuroprzekaźników i rzeczywiście jest to jedna z podstawowych funkcji tej substancji - uczestniczy ona w przesyłaniu impulsów pomiędzy poszczególnymi komórkami nerwowymi. Nie jest to jednak jedyny proces, w którym bierze udział ta właśnie amina biogenna - wśród innych zadań, które w organizmie ludzkim pełni serotonina, wymieniane są:
· wpływ na czynność przewodu pokarmowego
· wpływ na nasz nastrój
· Serotonina bywa nazywana hormonem szczęścia - takie określanie tego związku wzięło się stąd, iż w różnych badaniach wykazywano już, iż ma ona związek z odczuwaniem przez nas szczęścia czy radości, oprócz tego donoszono już niejednokrotnie i o tym, że serotonina może redukować niepokój i lęk; różne narkotyki - m.in. MDMA - ecstasy - prowadzą do zwiększonego uwalniania serotoniny i to właśnie zjawisko może odpowiadać za pojawiające się po ich zażyciu uczucie przyjemności i inne doznania. Niedobór serotoniny w organizmie objawia się spadkami nastroju, stanami w ostateczności zaburzeniami depresyjnymi. Serotonina odpowiada również za zachowania impulsywne, potrzeby seksualne i regulowanie apetytu – hamuje go po spożyciu węglowodanów, a podwyższa po spożyciu białek. W leczeniu depresji stosuje się leki z grupy wychwytu zwrotnego serotoniny, które powodują, że taka sama ilość tego neuroprzekaźnika działa dłużej i intensywniej.
Białka zwierzęce są lepiej przyswajane niż białko roślinne (mięso – 96 proc., mleko – 90,5 proc.), bo pod względem składu aminokwasów bardziej odpowiadają naszym białkom. Doskonałym źródłem białka jest białe mięso a wiec ryby i drób, które jednocześnie nie mają dużych ilości kwasów tłuszczowych nasyconych. Również jajka, które po latach wracają do łask i wcale nie są szkodliwe. Oczywiście białko możemy pozyskać również ze źródeł roślinnych, jednak jest ono trudniej wchłanialne ze względu na obecność błonnika i inhibitorów trawienia.
Mikroelementy:
Fosfor – zalecana dzienna dawka 700 mg
Zawartość w 100 g halibuta 180 do 236 mg
Potas – zalecana dzienna dawka 4.700 mg
Zawartość w 100 g halibuta 268 do 435 mg
Magnez – zalecana dzienna dawka 300-400 mg
Zawartość w 100 g halibuta 19 do 26 mg
Cynk – zalecana dzienna dawka 10 mg
Zawartość w 100 g halibuta 0,36 do 0,40 mg
Selen – zalecana dzienna dawka 0,04 mg
Zawartość w 100 g halibuta 0,046 do 0,051 mg
Miedź – zalecana dzienna dawka 1 do 3 mg
Zawartość w 100 g halibuta 0,02 do 0,03 mg
Witaminy:
Witamina D – zalecana dzienna dawka 0,020 - 0,050 mg (800-2000 IU)
Zawartość w 100 g halibuta 0,005 do 0,011 mg
Przeliczanie: 100 j.m. = 100 I.U. = 2,5 mcg = 2,5 mikrograma = 0,0025 mg
Witaminy z grupy B
B1 – zalecane 1,1 - 1,3 mg dziennie
B2 – zalecane 1,3 mg dziennie
B3 – zalecane 14-16 mg dziennie
B4 – zalecane 400 – 550 mg dziennie
B5 – zalecane 5 mg dziennie
B6 – zalecane 1,5-1,7 mg dziennie
B9 – zalecane 0,4 mg dziennie
B12 – zalecane 0,004 mg dziennie
Wnioski z powyższych rozważań na temat halibuta są następujące:
- jest doskonałym źródłem kwasów omega -3, zwłaszcza halibut grenlandzki.
- jest dobrym źródłem łatwo przyswajalnego białka i tryptofanu.
- należy jeść tłuste ryby, bo zawierają duże ilości nienasyconych kwasów
tłuszczowych i dużo kwasów omega -3, od tłuszczu rybiego się nie tyje i nie jest
szkodliwy dla zdrowia.
- halibut biały i pacyficzny są niskokaloryczne i doskonale nadają się dla ludzi, którzy
w diecie muszą kontrolować poziom kalorii.
- halibut jest dobrym źródłem witaminy D i B, która jest niezbędna w przemianach
Tryptofanu.
- halibut jest dobrym źródłem fosforu i potasu i doskonałym źródłem selenu.
Głosujmy zatem.
Czy halibut jest smaczny - TAK
Czy halibut jest zdrowy - TAK
Czy jest wartościowym źródłem pokarmu - TAK
Proszę Państwa trzy razy TAK.
Życzę Smacznego.
PJ.
